Discipline

Liturgie bezinningsdienst 9-2-‘18

Koffie en muffins
Muziek: Bill Fay – Never Ending Happening

Welkom en thema
Wil je daadwerkelijk een goed mens zijn, tot in de puntjes? Per definitie toch onhaalbare kaart, denk je misschien… En is het niet lekker ook wel eens te schipperen? Dat duiveltje en engeltje op de schouder herkennen we allemaal wel: naar welk stemmetje luister je? Is het werkelijk mogelijk jezelf, je werk, onze missie te verbeteren met absolute discipline. Of is het verspilde energie en kun je beter compromissen sluiten… Daar gaat het vanmorgen over, en die tweestrijd klinkt ook door in Make Me Pure van Robbie Williams.

Theme-song Robbie Williams – Make Me Pure

Bijbelverhaal Evangelie van Markus 10:17-22
Doen wat goed is, dat is een hele prestatie. Daarover gaat het Bijbelverhaal van vandaag uit het evangelie van Markus. Over iemand die bij Jezus komt en vraagt naar de beste regels om zich aan te houden:
‘Toen ze verdergingen, kwam er iemand op Jezus af. Hij knielde voor Jezus en vroeg: ‘Goede meester, hoe kan ik het eeuwige leven krijgen?’ Jezus zei tegen hem: ‘Je noemt mij goed, maar waarom? Alleen God is goed, verder niemand. En je weet toch welke regels er in de wet staan? Je mag niemand vermoorden. Je mag niet vreemdgaan. Je mag niet stelen. Je mag niet liegen. En je moet eerlijk zijn en respect hebben voor je vader en je moeder.’ Toen zei de man: ‘Meester, ik houd me aan al die regels. Al mijn hele leven.’ Jezus keek vol liefde naar de man. Hij zei: ‘Er is nog één ding dat je moet doen. Ga naar huis, verkoop alles wat je hebt en geef het geld aan de armen. Dan ligt er in de hemel een grote beloning voor je klaar. Als je alles weggegeven hebt, kun je terugkomen en met mij meegaan.’ Toen de man dat hoorde, werd hij somber. Hij liep teleurgesteld weg. Want hij was erg rijk.’

Muziek Josh Garrels – Zion & Babylon
Ja rijk worden, dat willen we allemaal, maar ben je dan echt rijk, als afstand doen van rijkdom, geld en goed verdraait lastig is?

Mijmering Discipline
Als er al zoiets is als een hemel en een eeuwig leven – ik denk van wel natuurlijk – dan willen we daar allemaal wel naar toe. Niet zo’n gekke vraag dus van deze zeer gelovige man die bij Jezus komt met de relevante vraag: hoe kom ik daar? Hoe krijg ik dat eeuwige leven? You have to live by the book. Je netjes aan alle regeltjes houden. Dat is wat deze vent denkt, en dat is wat wij denken: Wil je het in het leven goed doen, dan moet je je immers gedisciplineerd kunnen gedragen. Hard werken. Goed zijn voor de mensen om je heen. Gezond leven en die vette hap laten staan. Jezelf af en toe wegcijferen. En er staan als het moet.

En dat is niet zo’n gekke gedachte: Jezus beaamt dat in zekere zin door te verwijzen naar de wet, de beroemde Tien Geboden. Maar het gesprek krijgt een andere wending als deze vent claimt dat hij dat allemaal al netjes en vanaf zijn jeugd gehouden heeft. Waren jij en ik maar zulke lieverdjes. En toch voel je hier al dat er iets wringt. Want iemand die met droge ogen beweert eigenlijk al perfect te zijn… Dat voelt niet lekker. Dat is ongeloofwaardig en arrogant. De meest gedisciplineerde mensen zijn dan ook meestal niet de meest aardige mensen. Van die mensen bij wie alles altijd spik en span is, met een teflonlaagje, waar elk smetje van af glijdt.

Discipline heeft voor ons op die manier een beetje een negatieve, beperkende, lastige klank. Maar dan kijken we niet ver genoeg. Discipline heeft alles te maken met het woord ‘discipel’ dat in de Bijbel gebruikt wordt voor de volgelingen en leerlingen van Jezus. Het Latijnse werkwoord discere ligt daaraan ten grondslag, dat ‘leren’ of ‘onderwezen worden’ betekent. Met andere woorden: discipline heeft niet zoveel te maken met je houden aan bepaalde regels, maar veel meer met het vermogen en de bereidheid werkelijk te willen leren. En dat ontbreekt bij deze rijke man, die eigenlijk veels tevreden is met zijn eigen comfortabele bubbel. Hij zocht bij Jezus eigenlijk alleen bevestiging van zichzelf en zijn eigen goedheid.

Hier staat dus veel meer op het spel dan dat Jezus rijkdom afkeurt of zo. Nee, het is geen discussie over rijkdom: Of dat Jezus van ons vraagt om álle regels te houden én alles wat we hebben weg te doen. Het is zijn bedoeling niet de lat voor ons allemaal hier¯ te leggen! Wel: Ben je bereid om dat zelfvoldane leventje met je eigen zekerheden achter te laten en met mij mee te gaan? Vraagt Jezus hem. Denk je, geloof je, dat er werkelijk nog wat voor jou te halen valt, nog wat te leren valt in het leven. Denk je dat er iemand is die jou nog wat te vertellen heeft. Of weet je allemaal zelf al wel precies hoe het zit?

Als gelovige denk ik natuurlijk dat er God is, die ons wat dat betreft altijd nieuwe inzichten en perspectieven kan bieden. Wat dat betreft is die school van Jezus zo slecht nog niet denk ik. Maar deze vorm van discipline, van discipelschap, die gun ik ons allemaal. Dat wij onszelf niet met allerlei regeltjes in proberen te dekken. Maar dat je soms ook gewoon radicaal durft te gaan voor het goede. Niet voor wat jij denkt dat goed is – dan blijf je in je comfortzone – maar voor wat je gezegd wordt wat goed voor je is.

In feite zat deze man opgesloten in zichzelf. Hij had geen eens meer oog voor de armen die hij zou kunnen helpen. Echte discipline komt altijd omdat er een ander is, naar wie we willen luisteren, die ons uitdaagt, die ons motiveert en boven onszelf uit doet stijgen. Die ander is voor mij God, maar dat kan ook je collega zijn, of je geliefde thuis. Die A/ander voor wie je het doet, voor wie je door het vuur gaat.

Met die gedachte luisteren we naar:

Muziek Guus Meeuwis – Dat Komt Door Jou

Kaarsjes
Muziek: Now We Are Free (Uit: “Gladiator”)
We steken kaarsen aan als gebaar van meeleven, liefde, herinnering, hoop, troost. En ik geloof dat God dat ziet en er het Zijne mee doet.
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om kracht en liefde.
Voor Afghanistan, om vrede en recht in dit verscheurde land.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.

Gebed – Onze Vader

Uitsmijter Alex Roeka – Zingen In De Storm
Ook buiten je comfortzone willen werken. En open staan voor wat je dacht wat onmogelijk was. Dat is discipline. Zo zingt Alex Roeka daarover in Zingen In De Storm.

Zegen
Laten Gods vrede en de rust van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

Smile!

Bezinningsdienst 2-2-2018 in de Lion’s Rock Chapel

Koffie en muffins
Muziek: Frank Sinatra – Fly Me To The Moon

Welkom en thema
Je kunt mensen niet verplichten om de hele dag met een glimlach rond te lopen en tegen iedereen vriendelijk te zijn. Soms helpt het iemand eraan te herinneren: lach er maar om! Smile. Maar niet alle dagen zijn zo vrolijk. En niet om alles valt te lachen. Maar een stukje zorg en menselijkheid doet dan wonderen. En dat hebben we allemaal in ons, genoeg om het donker te laten verdwijnen. Die belofte zit in het lied May It Be van Enya (slot van LOTR 1).

Theme-song Enya – May It Be

Bijbelverhaal 2 Samuel 9
Wat een beetje vriendelijkheid en zorg voor een mens kan betekenen, daarover gaat dit verhaal over koning David uit 1000 v.Chr. David is net koning geworden over Israël, nadat de vorige koning Saul en zijn zoon Jonathan in de oorlog gesneuveld zijn.

‘Op een dag vroeg David zich af: ‘Zou er nog iemand over zijn van de familie van Saul? Als dat zo is, dan zal ik die persoon goed behandelen. Want dat heb ik aan Jonatan, de zoon van Saul, beloofd.’ David wist dat er een dienaar was die altijd voor de familie van Saul gewerkt had. Zijn naam was Siba.
David liet hem bij zich komen en vroeg: ‘Ben jij Siba?’ ‘Ja, koning, dat ben ik,’ zei Siba. ‘Wat kan ik voor u doen?’ David vroeg: ‘Is er nog iemand over van de familie van Saul? Als dat zo is, dan zal ik die persoon goed behandelen. Ik zal hem behandelen zoals God het wil.’ Siba antwoordde: ‘Er is nog een zoon van Jonatan. Hij heet Mefiboset, en hij kan niet goed lopen.’ ‘Waar is hij?’ vroeg David. Siba zei: ‘Hij woont in het huis van Machir, de zoon van Ammiël. Dat is in de stad Lo-Debar.’
David liet Mefiboset ophalen uit het huis van Machir in Lo-Debar. Mefiboset knielde en maakte een diepe buiging voor David. ‘Ben jij Mefiboset?’ vroeg David. ‘Ja, koning, dat ben ik,’ zei Mefiboset. ‘Wat kan ik voor u doen?’ David zei: ‘Je hoeft niet bang te zijn. Ik zal je goed behandelen. Want je vader Jonatan was mijn vriend. Ik zal je het land van je grootvader Saul teruggeven. En vanaf nu zul je altijd samen met mij eten.’ Mefiboset maakte weer een diepe buiging. Hij zei: ‘Waarom bent u zo goed voor mij? Ik ben niet meer waard dan een dode hond.’
Toen riep David Siba bij zich, en zei tegen hem:
‘Alles wat van Saul en zijn familie was, geef ik aan zijn kleinzoon Mefiboset. Siba, jij moet samen met je zonen en je knechten op zijn land werken. En je moet hem helpen bij de oogst. De opbrengst is voor Mefiboset, zodat hij ervan kan leven. En Mefiboset zal vanaf nu samen met mij eten.’ Siba antwoordde: ‘Zoals u wilt, mijn koning. Zo zal het gebeuren.’ Vanaf dat moment werkte Siba met zijn vijftien zonen en twintig knechten voor Mefiboset.
Mefiboset en zijn zoontje Micha gingen bij het paleis van koning David wonen. Mefiboset werd behandeld alsof hij een zoon van de koning was. Hij woonde in Jeruzalem en ging altijd bij koning David eten. Mefiboset kon niet goed lopen.’

Muziek Janne Schra – Speak Up
Mefiboset noemt zichzelf ‘een dode hond’, vindt niet dat hij iets voorstelt. David nodigt hem uit niet bang te zijn, ziet in hem een koningszoon. Dat je er als mens mag zijn, zonder angst, bezingt Janne Schra in Speak Up.

Mijmering Smile!
Wat David hier doet is natuurlijk ontzettend stom. Wat je normaal gesproken in het Oude Nabije Oosten doet als je als koning aan de macht komt, is: alle andere troonprecedenten uitschakelen en executeren. Zeker van een Koninklijke familie die aan de kant gezet is. Als je gaat voor de macht dan is dat het verstandigste om te doen, wil je tenminste aan de macht blijven. Poetin doet het nog steeds zo: Navalny die mee wil doen aan de presidentsverkiezingen wordt om de haverklap gearresteerd, en ik sta er niet gek van te kijken als hem een keer ‘iets overkomt’.
Zo berekenend zijn jij en ik in het dagelijks leven hopelijk niet. Maar vast staat: zodra mensen aan hun eigen belang gaan denken, dan verdwijnt de glimlach uit hun leven. Dan blijft alleen de zelfvoldane grijns over.

Het is dus werkelijk verbazingwekkend wat David hier doet. Waarom doet hij dit? David had een bijzondere vriendschap met Jonathan, de gesneuvelde kroonprins, en zij hadden elkaar beloofd voor elkaar en hun familie te zorgen. Het is mooi dat David zich daaraan houdt. Want beloofd is beloofd. Maar we weten allemaal dat je je taken en verantwoordelijkheden op verschillende manieren uit kan voeren. Als je je daartoe beperkt, kan niemand je iets kwalijk nemen. Maar wordt het leven daar mooier van? Van enkel doen wat je moet doen?

Niemand verplicht David zo ver te gaan in zijn vriendelijkheid en zorg dat hij Mefiboset dagelijks aan zijn tafel te eten vraagt. Toch gaat hij voor die maximale vervulling van zijn belofte aan Jonathan. Hij zorgt zelfs dat Mefiboset al de familie-bezittingen terug krijgt, terwijl David die eigenlijk als nieuwe koning voor zichzelf op had kunnen eisen. Ik vind het ontroerend om te lezen, zeker omdat Mefiboset ook nog lichamelijk gehandicapt is. Van een leven weggestopt in een hutje op het platteland naar een leven in een paleis, dat gun je iedereen, maar zeker hem.

Er valt van te leren dat ethiek, dat wat het leven goed maakt, vrolijk, een glimlach, niet in regels te vatten is.
En dat je dat ook niet moet willen. Voor ons militairen is dat leerzaam: wij proberen veel in dienstvoorschriften, regelgeving en doctrine te vatten. En daarmee krijg je wel een geoliede machine (hoop je…), maar nog geen goed mens, nog geen goed leven. Aan het begin van het verhaal zegt David tegen de knecht Siba: ‘Ik zal hem behandelen zoals God dat wil.’ Dat heeft David volgens mij goed begrepen. God is niet iemand die ons allerlei dingen verbiedt, geen beperkende factor, maar iemand die onze ogen opent voor de grenzeloze mogelijkheden om goed te doen, om vriendelijk te zijn, om een glimlach te brengen in het leven van die ander die op je pad komt.

De enige grens daaraan is je eigen voorstellingsvermogen. Ik weet niet hoe dat bij jullie zit, maar ik heb dan telkens weer dit soort Bijbelverhalen nodig, inspiratie van God zelf, om me de ogen te openen. Want ik haal dit niveau nog lang niet. Dit verhaal brengt echter al wel een glimlach op mijn lippen, want er is blijkbaar méér mogelijk dan je denkt… En: die glimlach met die openheid, dat lijkt me voor ons allen een heel goed begin.

Muziek Di-RECT – With A Little Help
Dit liedje gaat over het kleine gebaar, misschien enkel een bemoedigende glimlach, dat een groot verschil kan maken voor een ander.

Kaarsjes
Muziek: Yann Tiersen – Valse d’Amelie (piano version)
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om kracht en liefde.
Voor Afghanistan, om geloof op een betere toekomst.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.

Gebed – Onze Vader

Uitsmijter Herman van Veen – Ik ben vandaag zo vrolijk
Om met een glimlach te sluiten, luisteren we naar Ik ben vandaag zo vrolijk J.

Zegen
Laten Gods vrede en de rust van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

Kalm an!

Bezinningsdienst L.R. Chapel (26 januari 2018)

Koffie en muffins
Muziek: Velvet Underground – Sunday Morning

Welkom en thema
Kalm an! Deze bezinningsdienst is een oefening in even stil zitten en nadenken vóór we weer aan de slag gaan. Want daar houden we van: Opruimen, verbeteren, plannen, perfectioneren, beveiligen. Maar kom je met hard werken altijd verder? Soms wel. En soms is het beter om niets te doen, te aanvaarden wat er gebeurt. Over die keuze – dat geduld – hebben we het deze morgen. En daarover zingt Lost Frequencies in Reality.

Theme-song Lost Frequencies – Reality

Uit het leven van NN
De muziek: Marco & Jada Borsato – Samen voor altijd

Bijbelverhaal Evangelie van Matteüs 13:24-43
Jezus was een geliefd rondtrekkend spreker in zijn dagen. Bij het gewone volk in ieder geval, omdat hij veel verhalen vertelde uit het leven gegrepen, ‘gelijkenissen’, met een dubbele bodem. Één daarvan lees ik jullie voor, die volgens mij over ‘geduld’ gaat.
‘Jezus gaf nog een voorbeeld aan de mensen. Hij zei: ‘Gods nieuwe wereld lijkt op een boer die goed zaad strooit op zijn land. ’s Nachts, als iedereen slaapt, komt de vijand van de boer. De vijand zaait onkruid tussen het koren en gaat dan weer weg. Het koren komt op en groeit. Maar tegelijk komt ook het onkruid op. De knechten van de boer gaan naar hem toe. Ze zeggen: ‘U hebt toch goed zaad op het land gestrooid? Waar komt al dat onkruid dan vandaan?’ De boer zegt: ‘Dat heeft de vijand gedaan.’ De knechten vragen: ‘Wilt u dat we het onkruid weghalen?’ Maar de boer zei: ‘Nee, want als je het onkruid weghaalt, dan trek je ook het koren uit de grond. Laat het koren en het onkruid maar allebei groeien tot de tijd van de oogst. Dan laat ik mijn mannen eerst het onkruid van het land halen. Dat moeten ze bij elkaar binden en in brand steken. Daarna kunnen ze het koren naar mijn schuur brengen.’’ …
Jezus stuurde de mensen weer weg en ging naar huis. De leerlingen kwamen bij hem en vroegen: ‘U gaf het voorbeeld van het onkruid op het land. Wilt u ons ook uitleggen wat het betekent?’ Jezus zei: ‘De man die het goede zaad op het land strooit, dat is de Mensenzoon. Het land, dat is de wereld. Het goede zaad, dat zijn de mensen die horen bij Gods nieuwe wereld. Het onkruid, dat zijn de mensen die bij de duivel horen. De vijand die het onkruid zaait, dat is de duivel. De tijd van de oogst, dat is het einde van de wereld. En de mannen op het land, dat zijn de engelen. Het onkruid wordt van het land gehaald en verbrand. Dat is wat er gebeurt bij het einde van deze wereld. Dan stuurt de Mensenzoon zijn engelen op weg. Zij halen alle slechtheid weg uit de wereld, alle mensen die steeds maar weer gedaan hebben wat God niet wil. Die mensen worden in een brandende oven gegooid. Daar huilen ze van ellende en spijt. Maar alle mensen die Gods wil gedaan hebben, zullen gelukkig zijn. Ze zullen leven in de nieuwe wereld van hun Vader. Laat dat goed tot je doordringen!’’

Muziek Anouk – You & I
De tijd nemen om te laten rijpen wat echt belangrijk is. Zeker als het over de liefde gaat, kun je niet alles ‘nu’ willen hebben. Daarover zingt Anouk in You & I. ‘I will wait a lifetime’.

Mijmering Kalm an!
Bij ons vorige huis hadden we een groot grasveld dat ik netjes bij probeerde te houden. Maaien, bemesten, kanten steken. De paardenbloemen stak ik er netjes met wortel en al uit. En toch kwamen ze elke keer terug. Ik vroeg me af hoe dat kwam, tot ik op een dag de boer naast onze tuin het gras in het weiland zag maaien en schudden. Enorme wolken paardenbloemparachutetjes vlogen door de lucht en bedekten onze tuin. Probeer dan maar eens kalm te blijven… Een moderne versie van het verhaal dat Jezus vertelde. Toepasbaar op vele vele situaties in ons dagelijks leven.

Het is heel herkenbaar dat die knechten meteen aan de slag willen als ze constateren dat er onkruid op de akker groeit. Ze staan te popelen: ‘Wilt u dat we het onkruid weghalen?’ Die hands on mentaliteit is ook kenmerkend voor ons militairen. Als er een probleem is, gaan we gelijk aan de slag, plannen maken. Op één of andere manier kunnen wij mensen er slecht tegen als dingen niet kloppen, niet af zijn, niet werken, als mensen om ons heen steken laten vallen of disfunctioneren. Daar ergeren we ons aan. Geduld is dan even op de rem gaan staan in jezelf.

In dit geval zou het uittrekken van het onkruid de zaak alleen maar verergeren zegt de boer. Bij het opkomen van koren en onkruid zijn ze met de wortels in elkaar gegroeid en het uitrekken van de één betekent het einde van de ander. Direct ingrijpen en handelen is niet altijd het beste, sommige mensen kun je beter de tijd geven, sommige zaken kun je beter zo laten. Misschien geldt dat ook wel voor de situatie hier in Afghanistan: ‘terroristen uitroeien’ is wellicht geen goede lange termijn strategie… Let wel: dat wil niet zeggen dat je alles maar prima moet vinden en accepteren, alsof alles goed is. Heel duidelijk blijft hier onderscheid gemaakt worden tussen koren en onkruid, tussen goed en kwaad. Onkruid blijft onkruid en heeft geen bestaansrecht. Geduld betekent zeker geen onverschilligheid.

Het betekent wel oog hebben voor een breder perspectief, voor langere termijn, lange lijnen. Er komt wel een keer een eindoordeel zegt Jezus, helemaal aan het einde der tijden. Dan valt een definitieve scheiding, dan wordt het kwaad voor eens en altijd weggedaan. Die voorstelling van zaken vind je misschien ouderwets (of misschien zelfs wel beangstigend), maar ik vind het altijd wel troostend en ontspannend: uiteindelijk zal alleen het goede mogen blijven bestaan, ooit komt het echt goed. Dat gaat ons mensen niet lukken, maar God zelf zorgt daarvoor. Om echt geduld te leren, hebben wij zo’n groot perspectief nodig, denk ik. Dit perspectief wat Jezus biedt, of een ander. Hoe kun je anders leven in een wereld die van onrecht en gebrokenheid uit elkaar valt?

In dit verhaal zijn wij mensen uitdrukkelijk niet degenen die moeten oogsten of oordelen moeten vellen, wij zijn het koren of het onkruid of misschien moet dat nog blijken? ‘mensen die horen bij Gods nieuwe wereld’ (goede mensen) of ‘mensen die bij de duivel horen’ (slechte mensen). Als zodanig is het natuurlijk een aansporing om ‘een goed mens te zijn’. Maar het is ook een oproep tot bescheidenheid: geduld hebben wil ook zeggen dat jij en ik van onderop misschien niet het overzicht hebben. Wij zijn God niet, wij zijn maar mensen. Geduld wil zeggen dat ik ‘duld’, aanvaard en verdraag dat onze werkelijkheid voorlopig nog niet ideaal is, dat ik ook zelf nog niet perfect bent, dat ook anderen fouten mogen maken. En tegelijk de hoop vasthoud dat het hierbij niet zal blijven.

Muziek The Beatles – Let It Be
Over verdragen en aanvaarden zingen de Beatles ‘let it be’

Kaarsjes
Muziek: Chopin – Nocturne nr. 20
We steken kaarsen aan om te uiten waar we naar verlangen. Een soort gebed zonder woorden. Waarvan ik geloof dat God het ziet en er het Zijne mee doet.
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om geduld en kracht.
Voor Afghanistan, om geloof op een betere toekomst, dat waar onkruid is ook koren groeit.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.
Ik nodig jullie uit ook je eigen kaarsje aan te steken. En in stilte wat te mijmeren over thuis, over jezelf, over geduld.

Gebed – Onze Vader

Uitsmijter Johny Cash – I Won’t Back Down
Geduld is niet soft. Het heeft ook iets stevigs, iets hardnekkigs, hopelijk heb je dat opgepikt. Het uithouden en volhouden in niet ideale omstandigheden, daarover zingt Johny Cash in I won’t back down.

Zegen
Laten Gods vrede en de rust van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

Peace

Bezinningsdienst L.R. Chapel (19 januari 2018)

Koffie en muffins
Muziek: Fink – Berlin Sunrise

Welkom en thema
Goed dat jullie hier zijn. Ik wens jullie in Gods naam een mooie dienst. Ik steek de kaars aan als symbool van al het goede en het mooie in ons leven. Voor mij als gelovige daarom ook symbool van de aanwezigheid van Jezus Christus.

Na liefde en geluk, vandaag een derde positief woord om het jaar fris te beginnen, of de ‘tweede helft’ na het midterm-feest van gisteren: Vrede. Peace. Wij werken hier ‘voor vrede en stabiliteit’. Maar erg vredig is het niet op de plek waar we hier zitten. Vrede is een thema waaraan we ons gemakkelijk vertillen kunnen, zeker als het over een abstract thema als ‘wereldvrede’ gaat. We proberen de vraag te beantwoorden: Hoe krijg je vrede in je eigen leven en hoe kun je bijdragen aan vrede in je directe omgeving. Want ook dichtbij: elke breuk in relaties tussen mensen is afwezigheid van vrede. Daarover het lied, waarin ook de hoop op vrede bezongen wordt: Maybe I can find you / Maybe you can find me.

Theme-song The Common Linnets – Calm after the storm

Bijbelverhaal Evangelie van Lukas 7:36-50
Er staan in de Bijbel best veel verhalen over oorlog en geweld, en in de geschiedenis heeft religie daarin ook niet altijd ene positieve rol vervuld. Ik keer dan altijd zelf terug naar de verhalen over Jezus:

‘Op een keer nodigde een farizeeër Jezus uit om te komen eten. Jezus ging naar het huis van de farizeeër toe, en daar ging hij aan tafel. In de stad woonde ook een vrouw die volgens de mensen een slecht leven leidde. Toen die vrouw hoorde dat Jezus bij de farizeeër thuis was, ging ze erheen. Ze nam een flesje olie mee. Het was heel dure olie, met een lekkere geur. De vrouw ging bij Jezus staan en begon te huilen. Met haar tranen maakte ze de voeten van Jezus nat. En met haar haren maakte ze zijn voeten weer droog. Toen kuste ze zijn voeten en goot de olie eroverheen. Toen de farizeeër zag wat er gebeurde, dacht hij: Die Jezus is geen profeet! Anders zou hij wel weten dat zij een slechte vrouw is. En dan had hij haar wel weggestuurd.
Toen zei Jezus tegen de farizeeër: ‘Simon, ik moet je iets vragen.’ ‘Wat dan, meester?’ vroeg Simon. En Jezus zei: ‘Twee mannen hebben geld geleend. De ene man heeft 500 zilveren munten geleend, de ander 50. Maar allebei kunnen ze het geld niet terugbetalen. Dan zegt de man van wie ze het geld geleend hebben, dat hij het niet terug hoeft. Wat denk je? Wie van de twee mannen is dankbaarder?’ Simon antwoordde: ‘Ik denk de man die het meeste geld geleend had.’ En Jezus zei: ‘Dat heb je goed gezien.’
Toen zei Jezus tegen Simon: ‘Jij hebt mij uitgenodigd in je huis, maar je hebt me geen water gegeven om mijn voeten te wassen. Maar zie je die vrouw daar? Zij heeft mijn voeten gewassen met haar tranen, en ze daarna met haar haren afgedroogd. Jij hebt mij niet begroet met een kus. Zij wel, ze heeft sinds ik binnen ben, steeds mijn voeten gekust. Jij hebt geen olie over mijn hoofd gegoten. Maar zij goot dure olie over mijn voeten! Daarom zeg ik je dit: Zij heeft veel dingen verkeerd gedaan. Maar dat is haar allemaal vergeven. Dat weet ik omdat ze mij veel liefde heeft laten zien. Terwijl iemand die weinig vergeven wordt, weinig liefde laat zien.’ Toen zei Jezus tegen de vrouw: ‘Alles wat je verkeerd hebt gedaan, is je vergeven.’ De mensen in het huis van Simon zeiden tegen elkaar: ‘Wie is die Jezus toch? Hij vergeeft zelfs de zonden van mensen.’ En Jezus zei tegen de vrouw: ‘Je bent gered dankzij je geloof. Ga in vrede.’

Muziek: Herman van Veen – Wiegeliedje
Vrede begint, waar mensen elkaar weer als mensen gaan zien, een naam en een gezicht krijgen. Herman van Veen bezingt dat geweldig in dit Wiegeliedje.

Mijmering
Op het moment dat die vrouw binnenkomt, wordt al opgemerkt ‘dat ze volgens de mensen een slecht leven leidde’. Daarmee is de toon gezet. Want dat is precies wat de Farizeeër, dat is iemand uit de meest vrome en strikte stroming van het Jodendom in die dagen, Jezus kwalijk neemt: dat Hij niet doorheeft wat overduidelijk zo is. Zo iemand laat je niet aan je zitten.
Is dat niet precies waar de kiem van onvrede zit, van gebroken relaties, van verwijdering: dat wij zo snel onze mening klaar hebben over anderen. Deze Farizeeër heeft zijn oordeel al klaar over de vrouw, maar ook over Jezus. Dat is toch geen profeet, denkt hij. Jezus valt hem ook tegen. Vooroordelen blijken het te zijn.
Het moet wel een gek gezicht zijn geweest, een raar tafereel. Om iemands voeten nat te maken met tranen en af te drogen met je haar. Dat zal een ongemakkelijk gevoel hebben gegeven. Ook bij Jezus, kan ik me zo voorstellen. Maar Hij laat het gebeuren. Hij geeft haar tijd en ruimte om te doen waarvoor ze gekomen is. Hoe bizar haar gedrag ook is, Jezus proeft er liefde in. En hij probeert zijn gedachtegang over te brengen aan de Farizeeër door middel van een voorbeeld.
Dat is best confronterend voor deze ‘Simon’. Jezus noemt hem niet voor niets bij zijn naam (cf. het lied van Herman van Veen!). Jezus schrijft de vrouw niet zomaar af, maar ook deze Simon niet, hoe onsympathiek en schijnheilig zo’n farizeeër in onze ogen ook is (daar heb je ze weer, onze vooroordelen!).
Haar tranen zijn niet van verdriet, maar van geluk. Jezus trok namelijk rond, prekend dat het mogelijk was opnieuw te beginnen in je leven, dat er vergeving mogelijk is bij God.
Voor deze vrouw is dat meer dan een abstracte theorie over zonde. Het is voor haar de kans om weer mens te worden. Vrede is in de Bijbel niet alleen de afwezigheid van oorlog, maar veel meer het herstel van relaties tussen God en mens en tussen mensen onderling, zodat je verlost van alle oordelen helemaal tot je recht kunt komen. Dat is vrede. Deze vrouw wordt hier verlost van de stigma’s en zal weer normaal kunnen functioneren in de samenleving van die stad.
En soms heb je het nodig dat iemand je daarbij helpt, om die vrede te vinden. Deze vrouw zal namelijk het oordeel van haar omgeving ook op zichzelf hebben toegepast. Over het algemeen oordelen niet alleen anderen over ons, maar oordelen we ook over ons zelf en ons eigen leven, en dat is nog het meest hardnekkig. Ze zal zichzelf ook als ‘zondares’ hebben gezien. En getuige de opluchting en de tranen, heeft dat innerlijk bij haar ontzettend pijn gedaan. Ja, wie verlost ons dan van onszelf. Jezus helpt haar hier door het expliciet te zeggen namens God: ‘Je bent gered dankzij je geloof. Ga in vrede.’ In mijn leven speelt God zelf ook die rol en daarin vind ik vrede.
En dat is nodig ook, want het daadwerkelijk loslaten van diepgewortelde ideeën over jezelf is een levenslang proces. Over het algemeen zijn wij niet positief over mensen ‘die het met zichzelf getroffen hebben’, die ‘tevreden’ zijn met zichzelf. Dat komt arrogant over, want ook dat is een oordeel over jezelf.
Terwijl het loslaten van alle oordelen – en het oordeel over laten aan God – de enige weg is naar echte vrede met jezelf. En dat is ook de enige weg naar vrede met anderen: het loslaten van oordelen over anderen. Het is in ieder geval de weg die Jezus ons hier wijst: ‘ga in vrede’.

Muziek Bill Fay – Be At Peace With Yourself

Kaarsjes
Muziek: Band of Brothers – Main Titles
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om vrede en liefde.
Voor Afghanistan, om geloof in vrede.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.

Gebed Onze Vader

Uitsmijter Michael Prins & Carice van Houten – Fear Not
Elkaar niet veroordelen, maar elkaar in de ogen kijken, dat durven – Fear not! – dan krijg je vrede.

Zegen
Laten Gods vrede en de vrede van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

Happinez

Bezinningsdienst L.R. Chapel (12 januari 2018), ds. Teun de Ridder

Koffie en muffins
Muziek: Golden Earring – Another 45 Miles

Welkom en thema
Gelukkig Nieuwjaar, dat hebben we elkaar gewenst. Maar wanneer ben je als mens nu echt gelukkig? Geluk wordt door het Van Dale woordenboek omschreven als ‘aangenaam gevoel van iemand die zich verheugt’. Gevoel is niet echt concreet. Soms heb je geluk, soms heb je het niet. Maar kun je het op één of andere manier vinden, creëren, vasthouden? Dat zou mooi zijn, toch? Het liedje Binnen Zonder Kloppen zou je als mooi beeld hiervoor kunnen nemen, hoe onverwachts en vluchtig wij geluk vaak ervaren:

Theme-song De Dijk – Binnen zonder kloppen

Uit het leven van NN
De muziek: Beyoncé – I Was Here

Bijbelverhaal De verloren zoon (Evangelie van Lukas 15)
‘Jezus gaf ook dit voorbeeld: ‘Een man had twee zonen. De jongste zoon zei tegen zijn vader: ‘Vader, ik wil mijn deel van de erfenis hebben.’ De vader gaf hem wat hij vroeg. Een paar dagen later pakte de zoon al zijn spullen bij elkaar en ging weg. Hij ging naar een ver land. Daar gaf hij al zijn geld uit aan een leven vol plezier.
Toen alles op was, kwam er een grote hongersnood in dat verre land. De zoon had niets meer te eten. Daarom ging hij werken bij één van de mensen in dat land. Die stuurde hem naar het veld om op de varkens te passen. De zoon had zo’n honger dat hij zelf het varkensvoer op wilde eten. Maar niemand gaf hem iets. Toen dacht hij: Thuis hebben zelfs de armste knechten altijd genoeg te eten. En ik ga hier dood van de honger! Ik zal naar mijn vader teruggaan en tegen hem zeggen: ‘Vader, ik heb me slecht gedragen tegenover God en tegenover u. Ik verdien het niet meer om uw zoon te zijn. Behandel mij voortaan net zoals uw armste knechten.’ Toen ging de zoon terug naar zijn vader.
De vader zag zijn zoon al vanuit de verte aankomen. En meteen kreeg hij medelijden. Hij rende naar zijn zoon toe, sloeg zijn armen om hem heen en kuste hem. De zoon zei: ‘Vader, ik heb me slecht gedragen tegenover God en tegenover u. Ik verdien het niet meer uw zoon te zijn.’ Maar de vader zei tegen zijn knechten: ‘Haal snel mijn mooiste jas voor mijn zoon en trek hem die aan. Doe een ring om zijn vinger en doe schoenen aan zijn voeten. Haal het vetste kalf en slacht het. We gaan eten en feestvieren! Want mijn zoon was dood, maar nu leeft hij weer. Ik was hem kwijt, maar ik heb hem weer gevonden.’ Toen gingen ze feestvieren.
De oudste zoon was nog op het land. Toen hij thuiskwam, hoorde hij dat er muziek gemaakt werd, en dat er werd gedanst. Hij riep één van de knechten en vroeg waarom er feest was. De knecht zei: ‘Je broer leeft nog! Hij is terug, en je vader heeft het vetste kalf laten slachten.’ Toen werd de oudste zoon kwaad. Hij wilde niet naar binnen gaan. Zijn vader kwam naar hem toe en zei: ‘Ga toch mee naar binnen.’Maar de zoon antwoordde: ‘Ik werk nu al heel veel jaren voor u. En ik heb altijd gedaan wat u van mij vroeg. Toch hebt u voor mij nooit een dier laten slachten. Niet eens een geitje om feest te vieren met mijn vrienden. Maar nu komt die zoon van u thuis en voor hem slacht u het vetste kalf! Terwijl hij uw geld heeft uitgegeven aan de hoeren.’ Toen zei de vader: ‘Lieve jongen, jou heb ik altijd bij me. En alles wat van mij is, is van jou. Maar we kunnen niet anders dan blij zijn en feestvieren. Want je broer was dood, maar hij leeft weer. We waren hem kwijt, maar nu hebben we hem weer gevonden.’’

Muziek Stef Bos – Tussen de liefde en de leegte
Op zoek naar geluk. Die zoektocht klinkt door in dit lied.

Mijmering Happinez
Net als de verloren zoon, zitten wij in een ver land. Niet zo aan de grond als hij natuurlijk. Maar wel herkenbaar dat je juist hier jezelf realiseert wat er werkelijk toe doet in je leven. Een periode ver van huis helpt je prioriteiten, dat wat je werkelijk belangrijk vindt en gelukkig maakt weer helder voor ogen te krijgen. Gek is dat, dat je thuis denkt dat het gras elders misschien groener is, dat iets in ons onrustig op zoek moet naar elders, naar geluk. Om dan uiteindelijk tot de ontdekking te komen dat het allemaal niet nodig was geweest. Of was dit proces voor die jongste zoon, is zo’n zoektocht voor ons gewoon nodig? Het is opvallend dat die oudste zoon, hoewel hij prinsheerlijk thuis is gebleven, echt niet gelukkig blijkt te zijn…

Jezus vertelt dit verhaal niet zomaar, daar zit een dubbele bodem in natuurlijk. Voor veel gelovige Joden was het onuitstaanbaar dat Jezus omging met zondaren, uitschot, en zelfs heidenen. Daartegenover zet Jezus dit verhaal over een geweldig goede vader, God, hoe God kijkt naar mensen en genadig is. Dat God juist mensen het geluk gunt, die alles verspeeld hebben, die uit de pas lopen, die helemaal niet zo gelovig zijn. Let wel: daar zit een soort paradox. Er wordt hier niet bedoeld: spring maar lekker uit de band, aan het einde komt dan alles op z’n pootjes terecht en wordt je gelukkiger dan ooit, God vergeeft je alles toch wel. De absolute vrijheid die de jongste zoon wil, los van alles en iedereen, lang leve de lol, blijkt ook geen leven te zijn. De vader zegt zelfs ‘hij was dood’. Op zichzelf is dat geen route die naar geluk leidt…

De omslag komt als die jongen ‘tot zichzelf komt’, zo staat er letterlijk, en bedenkt dat hij zal zeggen: ‘Vader, ik heb me slecht gedragen tegenover God en tegenover u. Ik verdien het niet meer om uw zoon te zijn.’ Waar hij eerst stond op zijn ‘rechten’, zijn erfenis, is er nu een besef van schuld. Hij heeft niets meer dan zichzelf. En dat is te weinig om van te kunnen leven, te weinig om gelukkig te kunnen zijn. Volgens mij hoef je om je geluk te vinden niet per se zo aan te grond te komen zitten als deze jongen, maar wel heb je nodig om ‘tot jezelf te komen’.
Ondanks zijn schofterige afscheid, zijn losbandigheid en zijn haveloze staat is hij thuis welkom. De vader ontvangt hem letterlijk en figuurlijk met open armen. Daar zit de kern van het geluk van deze jongen: dat er iemand is die hem neemt zoals hij is, ondanks alles. In onze prestatiecultuur moet je constant je imago goed houden, en we hunkeren allemaal naar waardering en erkenning. Maar je bent niet pas iemand als je al je zaakjes voor elkaar hebt. Je mag er zijn. Voor de mensen die jou liefhebben is het genoeg als jij jij bent. En voor God ook. Als je dat ook maar durft. Jezelf zijn, en je tekorten eerlijk op tafel leggen.

Die oudste broer heeft ondertussen het geluk niet gevonden. Voor hem geen feest. Die probeert het nog steeds door prestatie te bereiken en snapt niet dat het zijn jongste broer zomaar in de schoot geworpen wordt. Misschien is het wel zo dat als je zelf krampachtig probeert om gelukkig te worden, dat het je telkens ontglipt. Of zelfs zuurder maakt. Terwijl het iemand anders gunnen van geluk, ook gelukkig maakt. Gedeelde vreugd is dubbele vreugd.

Muziek BOY – Hit My Heart
Een liedje over onze tijdgeest dat we soms wel heel krampachtig zoeken naar geluk, aandacht en likeability.

Kaarsjes
Muziek: Händel – Adagio (uit: Orgelconcert in D-mol)
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om kracht en liefde.
Voor Afghanistan, om geloof op een betere toekomst.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.

Gebed – Onze Vader

Uitsmijter: Michael Bublé – Feeling Good
Het geluk zit in een klein hoekje als er iemand is die je echt kent. Volgens mij is God zo altijd aanwezig. ‘You know how I feel’, dat is het refrein van de uitsmijter.

Zegen
Laten Gods vrede en de rust van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

All you need is…

Bezinningsdienst L.R. Chapel (5 januari 2018), ds. Teun de Ridder

Koffie en muffins
Muziek: Leonard Cohen – Dance Me To The End Of Love

Welkom en thema
Dit is de eerste dienst in het nieuwe jaar. 2017 was het jaar dat we van huis weggingen, 2018 wordt het jaar dat we weer thuis komen. Hopelijk ook als een stukje wijzere en betere mensen. Een uitzending kan afstompen, maar je kunt er ook innerlijk door groeien. En First things First: dat begint bij de liefde. Liefde, zo zien we deze dienst is méér dan een warm gevoel en romantiek, het is een eerste levensbehoefte, vandaar ‘All You Need Is Love’.

Theme-song The Beatles – All You Need Is Love

Uit het leven van NN + muziek

Bijbel 1 Korinthe 13
Over hoe belangrijk liefde is en wát liefde is, schrijft Paulus in een brief aan de christelijke gemeente in Korinthe. Er is daar allerlei onenigheid over wie de beste en vroomste gelovige is. Hij schrijft dan:

‘Als je geen liefde hebt voor anderen, zijn je woorden zinloos. Zelfs al laat de heilige Geest je alle talen van de wereld spreken, en ook nog de taal van de engelen. Als je geen liefde hebt voor anderen, beteken je niets. Zelfs al laat God je zijn boodschap bekendmaken en krijg je van hem al zijn geheime kennis. En zelfs al heb je zo’n groot geloof dat je bergen kunt verplaatsen. Als je geen liefde hebt voor anderen, dan is alles wat je doet zinloos. Zelfs al verkoop je je bezit, en geef je het geld aan de armen. Zelfs al sterf je in het vuur, omdat je je leven geeft voor de goede zaak.
Liefde is: geduldig en vriendelijk zijn. Liefde is: niet jaloers, niet vertellen hoe goed je bent, jezelf niet belangrijker vinden dan een ander. Liefde is: een ander niet beledigen, niet alleen aan jezelf denken, geen ruzie maken en geen wraak willen nemen. Liefde is: blij worden van het goede, en een hekel hebben aan het kwaad. Door de liefde verdraag je alles wat er met je gebeurt. Door de liefde blijf je geloven en vertrouwen. Door de liefde blijf je altijd volhouden. […]
Dit is dus waar het om gaat: geloof, vertrouwen en liefde. Dat moet steeds het belangrijkste in ons leven zijn. Maar het allerbelangrijkste is de liefde.’

Muziek U2 – One
Prachtig, die liefde, maar in de praktijk soms best lastig. Als het niet lukt, geef je het dan op? Daarover gaat One van U2.

Mijmering All you need is…
Dat het leven leeg is zonder liefde, herkennen wij denk ik allemaal. Wij mensen zijn niet gemaakt om alleen te zijn, wij komen pas echt tot ons recht in relatie tot anderen. Als kind, als partner, als vader of moeder, als collega, als vriend. Dat zijn niet zomaar ‘rollen’ die je speelt, die relaties maken je tot wie je bent. En als het goed is, is er in die relaties sprake van ‘liefde’.
Bij liefde denken wij al snel aan romantiek en erotiek, de liefde tussen partners. Of aan de liefde voor je kinderen, ouders, familie en vrienden. In het Grieks heb je daar de woorden eros en filia voor. Hier, 1 Korinthe 13, gaat het over agapè, dat is ‘onbaatzuchtige liefde’, de bereidheid te geven, er te zijn voor een ander, zonder per se iets terug te verwachten. Dat gaat nog een stap verder.
En dan wordt het ook lastiger, moeilijker. Liefde opbrengen voor wie jou liefhebben, dat is nog niet zo moeilijk. Liefde opbrengen vanuit jezelf, als levenshouding, als karakter, ongeacht de omstandigheden, dat lukt ons maar beperkt. Ook daar kunnen we denk ik allemaal over meepraten. Die liefde is niet vanzelfsprekend. Die kom je niet overal tegen in deze wereld, om het maar zachtjes uit te drukken. Daar zijn we soms slachtoffer van: dat anderen je afschrijven, veroordelen, teleurstellen, gebruiken, en in het uiterste geval zelfs haten.
Maar soms zijn we wat dat betreft zelf ook dader. Ik vind mezelf soms best wel belangrijker als een ander, en soms ben ik jaloers, soms klinken mijn eigen woorden hol, omdat ze niet gemeend zijn.
Soms kan het leven zelf ook ‘hol’ en ‘zinloos’ voelen, zeker hier in de routine van alledag: alles met liefde en van harte doen is veel gevraagd.
Moed, toewijding en veerkracht, dat zijn de woorden die we als militairen leren als het gaat over mentale hardheid. Maar vanuit de christelijke traditie, zou ik zeggen dat daar dus nog iets onder ligt, iets wat dieper gaat en nog meer kracht heeft ook. En dat is liefde. Dat gaat niet over je hoofd, over je kennis en kunde, maar over je hart. Daar ligt de ware kracht van een mens. Zoals hier staat, zo is het: ‘Door de liefde verdraag je alles wat er met je gebeurt. Door de liefde blijf je geloven en vertrouwen. Door de liefde blijf je altijd volhouden.’
Bestaat zulke liefde? Kun je daarin geloven? Is dat niet te mooi om waar te zijn? Waar baseert Paulus dit op? Voor hem – en voor mij als gelovige – verwijst dit naar Jezus. Jezus die zich liet kruisigen uit liefde voor ons. Die alles over had voor mensen die hem meestal nog vijandig gezind waren ook. Die optrok met mensen die door de samenleving uitgespuugd waren: zwervers, zieken, hoeren, collaborateurs en zondaren. Dat is de hoogste liefde die de wereld ooit gezien heeft. Hoe Jezus dat op kon brengen, doordat Hij God was (wat ik denk…) of een heel bijzonder mens: het blijkt mogelijk te zijn. Ware liefde bestaat. Dat is door Hem bewezen.
En die liefde bestaat niet per se in spectaculaire daden, wordt hier benadrukt:
het bestaat niet uit bergen verzetten, al je bezittingen aan de armen schenken of je leven geven in het vuur als martelaar. Het bestaat in de kleine dingen die je van harte doet, in een vriendelijk woord, blij zijn met het goede, een lelijk woord inslikken. Ergens in de Bijbel zijn de woorden van Jezus opgetekend als antwoord op de vraag: ‘Wat moet ik doen om in de hemel te komen?’ De vragensteller verwachtte een uitgebreid antwoord, want dat moet toch een hele prestatie zijn, wil je dat verdienen. Maar Jezus antwoordde heel simpel: ‘Degene die een beker water geeft aan iemand die dorst heeft.’
Dat is voor niemand van ons onbereikbaar. Daar kunnen we allemaal mee vooruit en in groeien.

Muziek Stef Bos – Ik heb je lief
We luisteren naar Stef Bos, die liefde het ‘medicijn’ van het leven noemt.

Kaarsjes
Muziek: Elvis Presley – You’ll Never Walk Alone
We steken kaarsen aan. Uitdrukking van onze liefde. En een beroep op Gods liefde.
Voor thuis, waar jij en ik gemist worden, om kracht en liefde.
Voor Afghanistan, om geloof op een betere toekomst.
Voor alle collega’s op missie, dat zij bewaard blijven en hun werk vruchtbaar is.

Gebed – Onze Vader

Uitsmijter The Blues Brothers – Everybody

Zegen
Laten Gods vrede en de rust van dit moment je lang bij mogen blijven.

Dit bericht kan informatie bevatten die niet voor u is bestemd. Indien u niet de geadresseerde bent of dit bericht abusievelijk aan u is toegezonden, wordt u verzocht dat aan de afzender te melden en het bericht te verwijderen. De Staat aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die verband houdt met risico’s verbonden aan het elektronisch verzenden van berichten.

This message may contain information that is not intended for you. If you are not the addressee or if this message was sent to you by mistake, you are requested to inform the sender and delete the message. The State accepts no liability for damage of any kind resulting from the risks inherent in the electronic transmission of messages.

Kern van de Bijbel (10) – Heilige Geest

Preek uit een leerdienst over de Heilig Geest, n.a.v. Heidelbergse Catechismus Zondag 20, in een serie over de kern van de Bijbel.

Gemeente van Jezus Christus,

1. God in je is geweldig!? 

U kent vast Spiderman wel, de populaire superheld, over wie elke keer weer films gemaakt worden. Spiderman begint als een gewone jongen, die op een gegeven moment in een geheim laboratorium gebeten wordt door een genetisch gemanipuleerde spin. Het gif van die spin zorgt ervoor dat de jongen allerlei bijzondere dingen kan, die een spin ook kan. Tegen muren oplopen, ongelooflijke kracht, snelheid en flexibiliteit, etc. Kortom: hij wordt gebeten en wordt een ‘supermens’ en dan ook een ‘superheld’.

Je zou dat ook als christen misschien verwachten als God in je komt wonen. Want dat geloven wij van de heilige Geest. Dat Hij God is, de catechismus zegt dat ‘Hij samen met de Vader en de Zoon echt en eeuwig God is.’ En: ‘dat Hij ook mij gegeven is’. Dat is nogal wat. De Heilige Geest, dat is God zelf, die je gegeven wordt, die in je komt wonen. Dan gaan er bijzondere dingen met je gebeuren! Wat dan allemaal? Daar zijn wij dan nieuwsgierig naar.

En dat is niet zo gek gedacht van ons. We zien dat ook terug in de Bijbel, bij de uitstorting van de heilige Geest met Pinksteren, dan gebeuren er wonderlijke dingen met de volgelingen van Jezus: ze gaan vreemde talen spreken, we lezen over wonderen en genezingen. Dat was niet maar ‘even’, in de eerste brief aan Korinthe, van Paulus, 20 jaar later, lezen we :

⁸ Want aan de één wordt door de Geest een woord van wijsheid gegeven en aan de ander een woord van kennis, door dezelfde Geest; ⁹ en aan een ander geloof, door dezelfde Geest, en aan een ander genadegaven van genezingen, door dezelfde Geest; ¹⁰ en aan een ander werkingen van krachten, en aan een ander profetie, en aan een ander het onderscheiden van geesten, en aan een ander allerlei talen, en aan een ander uitleg van talen. ¹¹ Al deze dingen echter werkt één en dezelfde Geest, Die aan ieder afzonderlijk uitdeelt zoals Hij wil. (1 Korinthe 12:8-11)

Gek genoeg is de catechismus heel beknopt als het gaat over de Heilige Geest. Bijna kortaf. Hierover vind je niks terug. En voordat we dat de catechismus kwalijk nemen, kunnen we beter eerst ons eigen leven en gemeenteleven onder de loep nemen. Wat merk je zelf van die gaven van de Geest?

In al de jaren hier in de gemeente is er nooit iemand naar mij toe gekomen met de opmerking: ‘Dominee, ik denk dat ik de gave van genezing heb ontvangen.’ Of: ‘Dominee, ik denk ik de gave van tongentaal heb.’ Dat maakt ons er een beetje verlegen mee, misschien. Wij zijn wel een christelijke gemeente en wij noemen en voelen onszelf christenen. Maar om nou te zeggen dat wij van die ‘superchristenen’ zijn, van die ‘goddelijke’, ‘bijzondere’ mensen.

Ons leven en ons geloofsleven lijkt in onze ogen vaak zo helemaal niet zo ‘bijzonder’, maar zo ‘gewoontjes’. We hebben dagelijks te kampen met onze slechte gewoonten. Het enthousiasme om God te dienen ligt er nou niet altijd dik boven op. We zouden best willen getuigen van ons geloof, maar we kunnen de woorden er vaak niet voor vinden. Wat heb je dan aan die Heilige Geest die je gegeven is?

2. Geen superbenzine 

Hebben wij de Heilige Geest dan wel ontvangen? Dat kan niet anders. In het Nieuwe Testament is duidelijk dat dat helemaal met elkaar samenhangt. Daar hoeven wij niet aan te twijfelen. Helemaal aan het begin van 1 Korinthe 12, vóór Paulus over de gaven van de Geest begint, schrijft hij namelijk dit:

¹ Wat nu de geestelijke gaven betreft, broeders, wil ik niet dat u onwetend bent. ² U weet dat u heidenen was, weggetrokken naar de stomme afgoden. Zo liet u zich meevoeren. ³ Daarom maak ik u bekend dat niemand die door de Geest van God spreekt, zegt: Jezus is een vervloekte. Ook kan niemand zeggen: Jezus is Heere, dan door de Heilige Geest. (1 Korinthe 12:1-3)

Met andere woorden: Je kunt niet zeggen dat je christen bent, dat je gelooft in Jezus Christus als je Heere, je Koning en Redder, zonder de Heilige Geest. Dus zonder dat de Geest dat in je leven heeft gewerkt. Dat komt niet spontaan bij je op, dat wordt je gegeven.

En dat is nu precies wat de catechismus dan ook als de kern en de basis van het werk van de Heilige Geest aanduidt. De catechismus kiest niet de breedte (‘wat er allemaal wel niet over de Heilige Geest verteld kan worden’), maar de diepte: ‘dat Hij ook mij gegeven is, om mij door waar geloof aan Christus en al zijn weldaden deel te geven.’ De Heilige Geest werkt in ons het geloof, het geloof in Jezus Christus. Je denkt niet op een dag: ‘Joh, laat ik eens in Jezus gaan geloven.’ Nee, daarvoor moet er iets gebeuren… iets bijzonders.

Want wij denken misschien: ‘Maar dát is toch niet zo bijzonder, als er iemand in Jezus gelooft. Ik geloof ook in Jezus, en dat heb ik mijn leven lang al gedaan.’ Maar dan vergissen wij ons. De Bijbel vertelt heel duidelijk dat een mens geneigd is om God en zijn naaste te haten. Bij de één of ander komt dat in meer of mindere mate ook in daden tot uiting, maar dat is onze natuurlijke situatie. De Bijbel en de wereldgeschiedenis zijn wat dat betreft vol met bewijzen daarvoor. In de Bijbel zien we dat het meest tot uiting komen rond de kruisiging van Jezus Christus. Hoe hij door het Joodse Sanhedrin en de Romeinse overheid, maar ook door de massa, het volk, gedood wordt. Ze hoeven Hem niet. Ze willen Hem niet als Koning van Israël, als Messias.

Als dat onze achtergrond is, dan is het wel degelijk een Godswonder, dat het na de kruisiging niet afgelopen is, maar dat uit datzelfde volk Israël en in datzelfde Romeinse Rijk er vervolgens allemaal mensen tot een andere overtuiging komen, tot een overgave aan precies deze Gekruisigde, Jezus Christus. En het is belangrijk dat u en ik dat ook als een Godswonder in ons eigen leven zien en ervaren. Wij hebben het geloof niet zelf bedacht: de Heilige Geest heeft ons bekeerd tot Jezus, tot het geloof in Hem.

Zeker in de context van onze veranderende samenleving, waarin we zien dat steeds meer mensen niet in Jezus geloven, hoogstens nog in iets, en dat we soms ook aan den lijve merken hoe moeilijk het geloof over te dragen is in ons eigen gezin, aan onze eigen kinderen, in onze eigen familie- en vriendenkring en collega’s, is het belangrijk om te benoemen: Maar de Heilige Geest is nog niet uitgewerkt. Waar het geloof in de Heere Jezus in je hart groeit en bloeit, daar is het bijzondere werk van de Geest zichtbaar.

Tegelijk zie je daarbij ook dat de Heilige Geest niet als een soort superbenzine werkt, die in ons leven gepompt wordt, waardoor wij plotseling tot allerlei bijzondere dingen in staat zijn. De Heilige Geest is niet een soort bovennatuurlijke kracht die ons individueel gegeven wordt, die ons tot bijzondere mensen maakt. Juist in 1 Korinthe 12, waar het gaat over het werk van de Geest, gaat het over het werk van de Geest in de gemeente. Niet in de enkeling, maar in de gemeente als lichaam van Christus. Anders gezegd: De Heilige Geest werkt in de kerk, Hij gebruikt de instrumenten van de kerk, de gemeenschap met elkaar, de onderlinge band, de kerkdiensten, de verkondiging van het evangelie, de ambten, de sacramenten, de samenzang.

Al die dingen die wij misschien doodnormaal vinden, die bestaan aan alleen dankzij de Heilige Geest. We hoeven niet ver te zoeken naar het wonder vanavond. Het is een wonder dat wij hier samen zijn vanavond en ons samen richten op Jezus Christus.

3. Persoonlijk contact 

De Heilige Geest is dus niet een soort superkracht die ons gegeven wordt. Dat zou tegenover Hem ook een belediging zijn, dat zou Hem erg tekort doen. Want de Geest is geen ‘vage kracht’, maar een concrete Persoon. Hij is niet ‘iets’ dat in ons gegoten wordt, maar Iemand, die bij ons komt wonen. Zo spreekt Jezus zelf over Hem:

¹⁶ En Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid, ¹⁷ namelijk de Geest van de waarheid, Die de wereld niet kan ontvangen, want zij ziet Hem niet en kent Hem niet, maar u kent Hem, want Hij blijft bij u en zal in u zijn. … ²⁶ Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb. (Johannes 14:16-17.26)

Een voorbeeld om dat verschil tussen ‘kracht’ en ‘persoon’ duidelijk te maken: Als je ziek bent of niet lekker in je vel zit, dan kun je naar de dokter gaan. Die geeft je een pilletje, en daar knap je weer van op. Dat zou je een ‘kracht’ kunnen noemen, iets wat je er in stopt en wat zijn werk wel doet. Maar niet alles is zo gemakkelijk op te lossen. Als overspannen bent, depressief of vastloopt in je werk, daar is geen pilletje voor. Dan moet je naar een coach of psycholoog, dan heb je een concrete persoon tegenover je, waarmee je moet kennismaken, waarmee je in gesprek gaat, aan wie je uitlegt wat er aan schort, en die psycholoog probeert je met vragen en tips en adviezen verder te helpen.

Zo is de Heilige Geest ook: niet als ‘iets’, als een pilletje, maar als persoon. Jezus heeft het erover dat het werk van de Geest zal zijn om bij ons te zijn, om ons te onderwijzen en in herinnering te brengen alles wat Ik u gezegd heb. Daarin proef je: Dat zal nog aardig wat voeten in de aarde hebben. Het is niet zo: De Geest wordt gegeven en hop alles is ineens anders. Nee, daarmee begint het pas. Dan wordt het hele leven een leerschool.

U, jij, als je in Jezus gelooft en de Heilige Geest ontvangen hebt, dan sta je dus in directe verbinding met een Persoon, met God zelf. Heel concreet. Alsof je altijd online bent. Veel mensen kunnen zich al niet meer voorstellen dat er ooit een tijd was zonder mobiele telefoons en zonder mobiel internet. We hebben nu altijd en overal toegang tot Whatsapp en Facebook. Met Pinksteren is het wonder ons gegeven dat u en ik zo altijd online zijn met God. Hoe bijzonder is dat! U heeft een lijntje naar de hemel. Al is dat nog zwak uitgedrukt. De hemel is binnen handbereik door de aanwezigheid van de Geest in Uw leven. Je kunt zo met God in gesprek.

Hier komt het natuurlijk wel aan op de praktijk. Je bent dan wel online, maar niet automatisch in gesprek. Als je de moeite neemt om te luisteren naar de Heilige Geest zal Hij tot je spreken. Daar moet je wel open voor staan. Dat moet je oefenen. Om echt stil te worden. Soms zal Hij spreken als een fluisterstem in je hart. Soms door een preek of wat medechristenen tegen je zeggen. Soms door dingen die gebeuren in je leven. Maar als je er vanuit gaat – en daar gaan we van uit, want dat heeft Jezus gezegd! – dat de Heilige Geest als concrete Persoon overal met ons mee gaat, kan het niet anders, dan dat je Hem ook overal leert merken.

4. Het normale is bijzonder 

Waar dan? Waar moeten we kijken om de Heilige Geest te zien? Om Zijn werk te zien? Want het zal toch niet alleen blijven bij ‘geloof in Jezus Christus’? Hoe bijzonder dat ook is, nee, inderdaad, daar houdt het werk van de Geest niet op. Inderdaad zorgt de Geest dat het geloof in Jezus Christus bij ons van binnen komt te zitten, ‘verinnerlijking’ zou je dat kunnen noemen. Het komt binnen. De Geest zorgt dat we ervoor open staan. Maar vervolgens zorgt de Geest ook voor ‘veruiterlijking’, de verandering van je hart van binnen blijft niet zonder gevolg, blijft niet onopgemerkt.

Hier in deze Catechismuszondag wordt daarop verder niet in gegaan, maar in het derde deel van de catechismus komt het werk van de Geest in het leven in dankbaarheid dat zich uit in het gemeenteleven, het houden van Gods geboden en in het gebed, nog zeker ter sprake. Deze veruiterlijking wordt ook wel ‘herschepping’ genoemd of ‘heiliging’. Dat is bijzonder waardevol om elke keer weer te benoemen: Het evangelie van Jezus Christus wordt niet in ons leven gedropt, waarna we het vervolgens zelf moeten uitzoeken. Nee, het is de Heilige Geest die ook zorgt voor de uitwerking daarvan.

Als wij ‘herschapen’ worden, dan is dat ook niet dat wij een soort supermensen met goddelijke krachten worden, maar dan betekent dat dat wij mensen worden, zoals God het graag ziet. Dan worden wij steeds meer zoals Jezus Christus is, de ware mens, zoals God het bedoelt heeft vanaf het begin. Wat gebeurt er dan met ons, wel, in het Bijbels spraakgebruik, dan gaan we ‘vrucht dragen’:

²² De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. ²³ Daartegen richt de wet zich niet. ²⁴ Maar wie van Christus zijn, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd. ²⁵ Als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen. (Galaten 5:22-25)

Ziet u, de bijzondere gaven van de Geest, tongentaal, genezing, profetie, dat zijn maar bijkomstigheden, bij deze ‘bijzondere vrucht’.

Misschien hebt u hierbij ook wel zoiets van: ‘Maar dit is toch niet bijzonder? Liefde, blijdschap, geduld, etc.’ Daar hebt u in zekere zin gelijk in: Deze dingen zouden niet bijzonder moeten zijn in onze wereld. Ze zouden vanzelfsprekend moeten zijn in ons leven. We zouden ze als rijpe vrucht bij een ieder moeten kunnen plukken. Maar ook hier geldt: de werkelijkheid is toch minder rooskleurig.

Deze ‘normale’ dingen, zijn meer ‘bijzonder’ dan we vaak denken. Ze vormen een contrast met materialisme, kortzichtigheid, onverschilligheid, egoïsme, trots, consumentisme, wantrouwen en ronduit slechtheid. En je hoeft niet ver te kijken (kijk maar naar jezelf) om daar tegen aan te lopen.

Als er sprake is van deze vrucht in uw leven, bij mensen om u heen, in onze gemeente, dan mogen we dat labelen, benoemen, als ‘werk van de Heilige Geest’. Dan is er als we het goed zien, misschien wel veel méér zichtbaar van Gods Geest dan we aanvankelijk misschien dachten, binnen én buiten de gemeente. En we hebben misschien ook wel veel scherper voor ogen wat we aan de Heilige Geest zouden moeten verlangen en vragen…

5. Zeker geweldige weldaden 

Kortom: de Heilige Geest zorgt in ons leven zeker wel voor bijzondere dingen, voor geweldig Goddelijk ingrijpen. Maar het is typisch voor de Heilige Geest, de Geest van Christus, dat dat nu juist niet op de manier van superhelden en superkrachten, van spectakel en show gaat, maar op op de manier van de liefde en de eenvoud. Niet dat er geen wonderen kunnen gebeuren, dat kan allemaal, er gebeuren méér wonderen dan je denkt, maar het fundament vinden we in Romeinen 8:

¹⁵ Want u hebt niet de Geest van slavernij ontvangen, die opnieuw tot angst leidt, maar u hebt de Geest van aanneming tot kinderen ontvangen, door Wie wij roepen: Abba, Vader! ¹⁶ De Geest Zelf getuigt met onze geest dat wij kinderen van God zijn. ¹⁷ En als wij kinderen zijn, dan zijn wij ook erfgenamen: erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus; wanneer wij althans met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden. (Romeinen 8:15-17)

Hier vinden wij in een notendop drie zekerheden die je gaven van de Geest kunt noemen. 1) De Heilige Geest geeft ons de zekerheid van het kindschap van God: ‘De Geest Zelf getuigt met onze geest dat wij kinderen van God zijn.’ 2) De Heilige Geest geeft ons de zekerheid van het gebed, dat we online zijn, dat is in gesprek zijn met God, die wij nu ‘Abba, Vader’, mogen noemen. 3) De Heilige Geest geeft ons de zekerheid dat wij als kinderen erfgenamen zijn: ‘ dan zijn wij ook erfgenamen: erfgenamen van God en mede-erfgenamen van Christus.

Elk van deze drie dingen is geweldig bijzonder. Het zijn ‘weldaden’, zoals de catechismus ze noemt. Ze hebben iets in zich om van te genieten. De Geest laat ons genieten van God in een herstelde verhouding als Vader en kinderen, in een open en afhankelijk gesprek, in de verwachting en hoop op nog veel méér dat komt.

Dat laatste is belangrijk om te zeggen. De Heilige Geest is ons geschonken, ja, om ‘ons te troosten’, zegt de catechismus. Jezus noemt de Geest ook de Trooster. En Paulus zegt hier: ‘wanneer wij althans met Hem lijden, opdat wij ook met Hem verheerlijkt worden’. Het werk van de Heilige Geest staat helemaal in het kader van herschepping, ja, dat veronderstelt dus een gebroken wereld, en gebroken mensen. Soms zien we al iets van een nieuwe wereld als we in liefde samen zijn als gemeente. Hij schenkt geloof in Jezus Christus, Hij vormt ons karakter naar Hem. Hij is met ons, spreekt tot ons, en af en toe schitteren er flitsen van het Koninkrijk van God als er mensen genezen, of dat nu is door gebed of medicijnen. Maar af is het nog niet.

Ondertussen vinden we dan ‘troost’ in de zin van houvast, zekerheid in Zijn aanwezigheid, in Zijn werk. Dankzij de Geest zijn we zeker, zeker dat we ook echt de volle erfenis van God en Christus van Hem zullen ontvangen. En dan zal alles voor altijd goed zijn. Dat is toch geweldig! Geweldig bijzonder!

Amen